Delhi
దేశ రాజధాని ఢిల్లీ(Delhi) ప్రస్తుతం అత్యంత ప్రమాదకర స్థాయిలో ఉన్న గాలి కాలుష్యం కారణంగా ఒక తీవ్రమైన ‘పబ్లిక్ హెల్త్ ఎమర్జెన్సీ’ పరిస్థితిని ఎదుర్కొంటోంది. గాలి నాణ్యత సూచీ (AQI – Air Quality Index) పీక్స్లో 425 మార్కును దాటి, ఇది భయంకరంగా హానికరమైన(Severe) కేటగిరీకి చేరుకుంది.
దీని ప్రభావంతో, ప్రభుత్వం నవంబర్ 11 నుంచి క్లాస్ 5 వరకు స్కూళ్లను హైబ్రిడ్ మోడ్ (ఆన్లైన్/ఆఫ్లైన్ మిశ్రమ తరగతులు లేదా తాత్కాలిక మూసివేత)లో నడపాలని నిర్ణయం తీసుకుంది. దేశంలోని అతిపెద్ద మెట్రో నగరాల్లో ఇలాంటి ఆరోగ్య సంక్షోభం ఎదురుకావడం తీవ్ర ఆందోళన కలిగిస్తోంది.
ఢిల్లీ(Delhi) , నేషనల్ క్యాపిటల్ రీజియన్ (NCR)లో కాలుష్యం ఒక్కసారిగా పెరగడానికి అనేక అంశాలు ఏకకాలంలో దోహదపడుతున్నాయి.
పొలాల్లో గడ్డి తగలబెట్టడం (Stubble Burning).. పంజాబ్, హర్యానా, ఉత్తరప్రదేశ్ వంటి పొరుగు రాష్ట్రాల పొలాల్లో పంటలు కోసిన తర్వాత మిగిలిన గడ్డి , వ్యర్థాలను కాల్చివేయడం (స్టబుల్ బర్నింగ్) వల్ల వచ్చే దట్టమైన పొగ ఢిల్లీ వైపునకు వీస్తూ, గాలిని విషపూరితం చేస్తోంది. గాలి వేగం తక్కువగా ఉండటం వల్ల ఈ కాలుష్యం ఢిల్లీ వాతావరణంలో ఎక్కువ కాలం నిలిచిపోతుంది.
వాహనాల కాలుష్యం.. ఢిల్లీ(Delhi)లో సంవత్సరమంతా ఉండే వాహన కాలుష్యం, ముఖ్యంగా పాత పెట్రోల్ , డీజిల్ వాహనాల నుంచి విడుదలయ్యే నైట్రోజన్ ఆక్సైడ్లు, కార్బన్ మోనాక్సైడ్ వంటి విష పదార్థాలు గాలి నాణ్యతను దెబ్బతీస్తున్నాయి.
దీనికి తోడు దీపావళి పండుగ సమయంలో భారీగా పటాకులు వాడటం వల్ల ఒక్కరోజులోనే కాలుష్యం అనూహ్యంగా పెరిగిపోయింది.
నిర్మాణ, పారిశ్రామిక ధూళి: వివిధ నిర్మాణ స్థలాలు (Construction Sites), ఫ్యాక్టరీల నుంచి వచ్చే పొగ , పారిశ్రామిక ధూళి (Industrial Dust) కాలుష్యాన్ని మరింత తీవ్రతరం చేస్తున్నాయి.
మారిన వాతావరణ పరిస్థితులు దీనికి కారణమే. చలికాలం ప్రారంభం కావడం వల్ల గాలి వేగం తగ్గిపోతుంది (Low Wind Velocity). దీనివల్ల కాలుష్య కణాలు వాతావరణంలో పైకి కరిగిపోకుండా, నేలకి దగ్గరగా నిలిచిపోయి, సమస్యను పెంచుతాయి.
కాలుష్యం ఈ స్థాయిలో ఉండటం వల్ల ప్రజల ఆరోగ్యంపై తీవ్ర ప్రభావం పడుతోంది. ముఖ్యంగా ఆస్తమా, బ్రాంకైటిస్ వంటి ఊపిరితిత్తుల సంబంధిత సమస్యలు ఉన్నవారిలో నొప్పి , తీవ్రత పెరుగుతుంది.
నిరంతరంగా ఈ కాలుష్యాన్ని పీల్చడం వల్ల ఊపిరితిత్తుల క్యాన్సర్, గుండె జబ్బులు వచ్చే ప్రమాదం పెరుగుతుంది. పిల్లలు, వృద్ధులు , గర్భిణీ మహిళలు అత్యధిక ప్రమాదంలో ఉన్నారు. వారికి ఉక్కిరిబిక్కిరయ్యే శ్వాస సమస్యలు అధికమవుతాయి.
ఇటు పరిస్థితిని అదుపులోకి తీసుకురావడానికి కేంద్ర , రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు GRAP-III (Graded Response Action Plan – Stage III) ని అమలు చేస్తున్నాయి.
అవసరం లేని నిర్మాణ కార్యకలాపాలు , కాలుష్య కారక పారిశ్రామిక కార్యకలాపాలపై తక్షణ నిషేధం విధించారు. BS-III పెట్రోల్ , BS-IV డీజిల్ వాహనాలపై నిషేధం విధించారు. ట్రాఫిక్ రద్దీని తగ్గించేందుకు చర్యలు చేపట్టారు.
క్లాస్ 5 వరకు హైబ్రిడ్ మోడ్ లో తరగతులు నిర్వహించాలని ఆదేశించారు. ఇటు పొలాల్లో గడ్డి కాల్చకుండా రైతులకు అవసరమైన పరికరాలు, ప్రోత్సాహకాలు అందించడం, కఠిన నియంత్రణలు అమలు చేస్తున్నారు.
ప్రజలు వీలైనంత వరకు ఇంట్లోనే ఉండాలని, రద్దీ ప్రాంతాలకు వెళ్లవద్దని సూచించారు. బయటకు వెళ్లాల్సి వస్తే N95 మాస్క్ తప్పనిసరిగా వాడాలని, ఇంట్లో ఎయిర్ ప్యూరిఫైయర్లు ఉపయోగించాలని హెల్త్ అడ్వైజరీ జారీ చేశారు.
ఈ సమస్యకు తాత్కాలిక ఉపశమనం (స్మాగ్ టవర్లు, ఆర్టిఫిషియల్ రెయిన్) సరిపోదంటున్నారు నిపుణులు. శాశ్వత పరిష్కారం కోసం పొరుగు రాష్ట్రాల ప్రభుత్వాలు స్టబుల్ బర్నింగ్ను పూర్తిగా ఆపడానికి సమన్వయంతో, కఠినమైన చట్టాలను అమలు చేయాలి.
ప్రజలను మెట్రో, పబ్లిక్ ట్రాన్స్పోర్ట్ వైపు మళ్లించడానికి, గ్రీన్ ఎనర్జీ వినియోగాన్ని పెంచడానికి ప్రోత్సహించాలి.అలాగే కాలుష్య నియంత్రణ చట్టాలను మరింత కఠినంగా, పారదర్శకంగా అమలు చేయాలి.
ఢిల్లీ కాలుష్యం కేవలం ఢిల్లీ సమస్య కాదు. ఇది దేశవ్యాప్తంగా ఆరోగ్య భద్రతపై ప్రశ్నలు లేవనెత్తుతోంది. పాలన, ప్రజల సహకారం ఉంటేనే ఈ విష చక్రం నుంచి బయటపడటం సాధ్యమవుతుంది.
