Draksharamam : ఒకే క్షేత్రంలో త్రిలింగ,పంచారామ,శక్తిపీఠాలు..ద్రాక్షారామం వైభవం గురించి తెలుసా?

Draksharamam

భారతదేశంలో ఏ దేవాలయానికి లేని అరుదైన వైశిష్ట్యం ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని ద్రాక్షారామానికి సొంతం. ఒకే క్షేత్రంలో శివ పంచారామంగా, అష్టాదశ శక్తిపీఠంగా, త్రిలింగ క్షేత్రంగా కీర్తించబడుతున్న ఏకైక పుణ్యస్థలం ఇది. భక్తులకు శివశక్తి స్వరూపంగా, పురాణాలకు సాక్షిగా, చరిత్రకు సజీవ సాక్ష్యంగా నిలిచిన ద్రాక్షారామ భీమేశ్వరాలయం వైభవాన్ని మాటల్లో వర్ణించడం కష్టం. గోదావరి నది తూర్పు ఒడ్డున వెలసిన ఈ అద్భుత క్షేత్రం ఆధ్యాత్మికతకు, శిల్పకళకు, ప్రాచీన సంప్రదాయాలకు పెట్టింది పేరు. ఇది కేవలం ఒక దేవాలయం కాదు, మన చరిత్రను, సంస్కృతిని మనకు పరిచయం చేసే ఒక ఆధ్యాత్మిక మహాద్వారం.

కోనసీమ జిల్లా, రామచంద్రపురం మండలం, గోదావరి నది తూర్పు ఒడ్డున ఉన్న ద్రాక్షారామం గ్రామంలో కొలువై ఉన్నది భీమేశ్వర స్వామి. ప్రాచీన పురాణాల నుంచి ఆధునిక చరిత్ర వరకు ఎన్నో విశేషాలు, పురాణ గాథలకు నిలయంగా నిలిచిన ఈ (Draksharamam) ఆలయం, పంచారామాలలో ఒకటిగా, అష్టాదశ శక్తిపీఠాలలో ద్వాదశ పీఠంగా, త్రిలింగ క్షేత్రాలలో ఒకటిగా ప్రసిద్ధి చెందింది. అందుకే ద్రాక్షారామాన్ని(Draksharamam) దక్షిణ కాశీ అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ వైభవం కారణంగానే ఇది ఒకేసారి శివ క్షేత్రంగానూ, శక్తి క్షేత్రంగానూ భక్తులను ఆకర్షిస్తోంది.

ద్రాక్షారామం అనే పేరు రావడానికి ఒక ఆసక్తికరమైన పురాణ కథ ఉంది. దక్ష ప్రజాపతి, శివుని మామ, ఆయన ఆధ్యాత్మిక జీవిత భాగస్వామి సతీదేవి తండ్రి. దక్ష ప్రజాపతి నివాసంగా ఉన్నందున ఈ ప్రాంతానికి ద్రాక్షారామం అనే పేరు వచ్చిందని స్కంద పురాణం వివరిస్తుంది. అలాగే, తారకాసురుడిని సంహరించే సమయంలో అతని కంఠంలో ఉన్న శివలింగం ఐదు ముక్కలై, అందులో ఒక ముక్క ఇక్కడ పడిందని, అందుకే ఇది పంచారామాలలో ఒకటిగా మారిందని చెబుతారు. ద్రాక్షారామంతో పాటు శ్రీశైలం, కాళేశ్వరం క్షేత్రాలను కలిపి త్రిలింగ క్షేత్రాలుగా వ్యవహరిస్తారు, ఈ మూడు క్షేత్రాల పేర్ల నుంచే ‘తెలుగు’ అనే పేరు వచ్చిందన్న వాదన కూడా ఉంది.

ఈ ఆలయం క్రీ.శ. 7వ, 8వ శతాబ్దాల మధ్య తూర్పు చాళుక్య రాజు చాళుక్య భీముడుచే నిర్మితమైనట్లు శాసనాల ద్వారా తెలుస్తోంది. ఇక్కడి మూలవిరాట్ శ్రీ భీమేశ్వర స్వామి, 14 అడుగుల స్వయంభు శివలింగం. ఈ శివలింగం శుద్ధ స్ఫటికాకారంలో ఉంటుంది. లింగం పైభాగంలో నల్లటి చారలు కనిపిస్తాయి, ఇవి వేటగాడి వేషంలో ఉన్న శివుడు అర్జునుడితో యుద్ధం చేసినప్పుడు ధరించిన పులిచర్మం గుర్తులని భక్తులు నమ్ముతారు. గర్భగుడిపైకి చేరుకోవడానికి ఒక మెట్ల మార్గం ఉంది, ఇక్కడి నుంచి శివలింగం పైభాగాన్ని చూడవచ్చు.

ఆలయ ప్రాంగణంలో శ్రీ మాణిక్యాంబ అమ్మవారు, అష్టాదశ శక్తిపీఠాలలో 12వ శక్తిపీఠంగా పూజలందుకుంటున్నారు. ఈ క్షేత్రానికి క్షేత్ర పాలకుడిగా శ్రీ లక్ష్మీనారాయణుడు ఉన్నాడు. శాతవాహన రాజు హాలుని కాలంలోనే ఈ ఆలయం ఉన్నట్లు లీలావతీ గ్రంథంలో పేర్కొన్నారు. ఈ ఆలయం, సామర్లకోట భీమేశ్వరాలయం ఒకే రీతిలో, ఒకే రాయిని ఉపయోగించి నిర్మించబడ్డాయి. ఈ క్షేత్రం గురించి శ్రీనాథ కవి తన భీమేశ్వర పురాణంలో వర్ణించాడు. దుష్యంతుడు, భరతుడు వంటి మహారాజులు ఈ స్వామిని అర్చించారని ఆయన పేర్కొన్నారు.

మరికొన్ని విశేషాలు కూడా ఉన్నాయి. ఈ క్షేత్రానికి సప్తఋషులు కలిసి గోదావరి నదిని తీసుకువచ్చారని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. అందువల్ల ఇక్కడ అంతర్వాహినిగా ప్రవహించే గోదావరిని సప్త గోదావరి అని పిలుస్తారు.

భీమేశ్వర స్వామికి ఎనిమిది దిక్కులలో చంద్రుడు ఎనిమిది శివలింగాలను ప్రతిష్టించాడని నమ్మకం. ఇవి అష్టలింగములు లేదా అష్ట సోమేశ్వరములుగా ప్రసిద్ధి చెందాయి. ఈ ఆలయ ప్రాంగణంలోనే ఇంద్రేశ్వర, యజ్ఞేశ్వర, సిద్దేశ్వర, యోగీశ్వర, యమేశ్వర, కాళేశ్వర, వీరభద్రేశ్వర లింగాలు కూడా ఉన్నాయి.
ఇక్కడ లభించిన పంచలోహ విగ్రహాలు సుమారు 8వ శతాబ్దం నాటివిగా భావిస్తున్నారు.

ద్రాక్షారామం క్షేత్రం కేవలం ఒక పుణ్యక్షేత్రం మాత్రమే కాదు, శిల్ప కళాభిరామంగా, శాసనాల భాండాగారంగా, ఆధ్యాత్మిక వారసత్వానికి ప్రతీకగా నిలిచి ఉంది.