Bathukamma
బతుకమ్మ.. ఇది కేవలం ఒక పండుగ కాదు. ప్రకృతిని, స్త్రీత్వాన్ని, శక్తిని, సమైక్యతను పూజించే ఒక గొప్ప సాంస్కృతిక సంబరం. తెలంగాణ ప్రజల ఆత్మగా నిలిచిన ఈ పండుగ, ముఖ్యంగా మహిళల జీవితాల్లో ఒక విడదీయరాని భాగం. మహాలయ అమావాస్య నాడు మొదలై, తొమ్మిది రోజుల పాటు సాగే ఈ ఉత్సవం, దుర్గా నవరాత్రులతో పాటుగా నిర్వహించబడుతుంది.
బతుకమ్మ పండుగ వెనుక ఒక చారిత్రక, ఆధ్యాత్మిక కథ ఉంది. తెలంగాణలో ఎన్నో యుద్ధాలు, కరువులు జరిగినప్పుడు, స్త్రీలు తమ ఆత్మ గౌరవాన్ని కాపాడుకోవడానికి, ప్రకృతిని, గౌరమ్మను పూజించడం మొదలుపెట్టారని చెబుతారు. బతుకమ్మను గౌరీదేవి స్వరూపంగా భావిస్తారు. ఈ పండుగలో వాడే పూలన్నీ కేవలం అలంకరణకు కాదు, వాటికి ఔషధ గుణాలు కూడా ఉన్నాయి. తంగేడు, గునుగు, బంతి, మందార, తామర వంటి పూలతో బతుకమ్మను గోపురాకారంలో పేర్చుతారు.
తొమ్మిది రోజుల వైభవం..బతుకమ్మ పండుగ తొమ్మిది రోజులు, ప్రతి రోజు ఒక ప్రత్యేకమైన పేరు, ప్రత్యేకమైన నైవేద్యం ఉంటాయి.
- ఎంగిలిపువ్వుల బతుకమ్మ: నువ్వులు, బియ్యం పిండితో నైవేద్యం.
- అటుకుల బతుకమ్మ: అటుకులు, బెల్లం, పప్పుతో వంటకాలు.
- ముద్దపప్పు బతుకమ్మ: ముద్దపప్పు, పాలు, బెల్లం సమర్పించడం.
- నానబియ్యం బతుకమ్మ: నానబెట్టిన బియ్యం, పాలు, బెల్లంతో నైవేద్యం.
- అట్ల బతుకమ్మ: బియ్యం పిండితో అట్లు, దోసెలు తయారు చేస్తారు.
- అలిగిన బతుకమ్మ: అలకను తొలగించడానికి ప్రత్యేక పూజలు చేస్తారు, నైవేద్యం లేకుండా.
- వేపకాయల బతుకమ్మ: వేపకాయల ఆకారంలో పిండివంటలు.
- వెన్నముద్దల బతుకమ్మ: నువ్వులు, వెన్న, బెల్లంతో చేసిన వంటలు.
సద్దుల బతుకమ్మ(Bathukamma): ఈరోజు పండుగకు చివరి రోజు. ఐదు రకాల అన్నాలు (పెరుగన్నం, పులిహోర, నిమ్మకాయ, కొబ్బరి, నువ్వుల అన్నం) తయారు చేసి నిమజ్జనం చేస్తారు. ఈరోజు పండుగ అత్యంత ఘనంగా ముగుస్తుంది.
బతుకమ్మ పండుగలో తొమ్మిది వరుసలు నవదుర్గలు, నవగ్రహాలు, నవనిధులు, నవరాత్రులు, నవావరణాలకు ప్రతీక. బతుకమ్మ పూజ శ్రీచక్రార్చనకు ప్రతిపదం అని ఆధ్యాత్మిక వేత్తలు భావిస్తారు. ఇది కేవలం దైవారాధన మాత్రమే కాదు, గ్రామంలోని మహిళలందరూ ఒకచోట చేరి, పాటలు పాడుతూ, నృత్యాలు చేస్తూ, తమ బంధాలను మరింత బలోపేతం చేసుకునే ఒక గొప్ప వేదిక. బతుకమ్మ పాటల్లో తెలంగాణ చరిత్ర, సంస్కృతి, జీవనశైలి ప్రతిబింబిస్తాయి.
మొత్తంగా, బతుకమ్మ పండుగ అంటే పువ్వులు, పాటలు, భక్తి, సామరస్యం. ఇది తెలంగాణ సమాజంలో స్త్రీల గౌరవాన్ని, శక్తిని తెలియజేస్తుంది. ఈ పండుగ ప్రకృతితో మానవ సంబంధాన్ని పునరుద్ధరించడానికి, భక్తితో జీవితాన్ని పవిత్రం చేసుకోవడానికి ఒక గొప్ప అవకాశం.
