India-China
ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ, చైనా మధ్య ఇటీవల జరిగిన SCO సదస్సు తర్వాత రెండు దేశాల సంబంధాలు కొత్త మలుపు తీసుకుంటున్నాయి. చైనా అధ్యక్షుడు జిన్‌పింగ్‌తో మోదీ సమావేశం కావడం, రెండు దేశాల మధ్య దౌత్యపరమైన, ఆర్థికపరమైన సహకారం పెరగడం ఈ కొత్త మార్పుకు సంకేతం.
మోడీ-షీ జిన్‌పింగ్: ఏడేళ్ల తర్వాత ముఖాముఖి భేటీ..2020లో హిమాలయ సరిహద్దుల్లో జరిగిన ఘర్షణల తర్వాత భారత్, చైనా సంబంధాలు పూర్తిగా దెబ్బతిన్నాయి. అప్పటి నుంచి ఈ రెండు దేశాల మధ్య దౌత్యపరమైన సంబంధాలు అంతంతమాత్రంగానే ఉన్నాయి. అయితే, తాజాగా జరిగిన షాంఘై కోఆపరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ (SCO) సదస్సులో ఏడేళ్ల తర్వాత ప్రధాని మోదీ చైనాలో పర్యటించి, జిన్‌పింగ్‌తో ముఖాముఖి భేటీ అయ్యారు.
ఇది రెండు దేశాల మధ్య మళ్లీ సంబంధాలు మెరుగుపడతాయన్న ఆశను రేకెత్తించింది. ఒకప్పుడు గ్లోబల్ ట్రేడ్ విషయంలో అమెరికా విధించిన భారీ టారిఫ్‌ల వల్ల భారత్, చైనా వంటి దేశాలు నష్టపోయాయి. ఇప్పుడు రెండు దేశాలు పరస్పర సహకారంతో గ్లోబల్ మార్కెట్‌లో తమ వాటాను పెంచుకోవాలని చూస్తున్నాయి.
వ్యూహాత్మక స్వయంప్రతిపత్తి (Strategic Autonomy)..మోదీ ప్రభుత్వం అనుసరిస్తున్న ‘వ్యూహాత్మక స్వయంప్రతిపత్తి’ విధానం ఇందులో కీలక పాత్ర పోషిస్తోంది. ఒకవైపు అమెరికాతో క్వాడ్ కూటమిలో భాగంగా ఉంటూనే, మరోవైపు రష్యా, చైనా వంటి దేశాలతో కూడిన SCOలో భారత్ బ్యాలెన్స్ చేస్తోంది. సరిహద్దు వివాదాలు ఒకవైపు ఉన్నా కూడా, ఆర్థిక, దౌత్య రంగాల్లో చైనాతో కలిసి ముందుకు సాగాలని భారత్ భావిస్తోంది.
ఈ (India-China)సమావేశాల తర్వాత రెండు దేశాల మధ్య కొన్ని సానుకూల పరిణామాలు మొదలయ్యాయి. చైనాకు విమాన సర్వీసులు, పర్యాటక, వ్యాపార వీసాలు తిరిగి ప్రారంభమయ్యాయి. టిబెట్‌లో భారతీయ యాత్రికులకు ఐదేళ్ల తర్వాత ప్రవేశం లభించింది. ఎలక్ట్రిక్ వాహనాలు, ఖనిజాలు, తయారీ రంగాల్లో రెండు దేశాల మధ్య చర్చలు మొదలయ్యాయి.
ఈ సానుకూల పరిణామాలు మంచిదే అయినా కూడా..సరిహద్దు సమస్యలు, LAC వివాదాలు పూర్తిగా పరిష్కారం కావడం చాలా ముఖ్యం. చేబాంగ్, దెమ్‌చాక్ వంటి వివాదాస్పద ప్రాంతాల్లో పూర్తిగా సైనికుల ఉపసంహరణ జరగాలి. చిన్నపాటి మార్పులకు మించి, రెండు దేశాల మధ్య నమ్మకం పెరిగినప్పుడే ఈ సంబంధాలు నిలబడతాయి.
గ్లోబల్ పాలిటిక్స్‌పై ప్రభావం..అమెరికా-చైనా వాణిజ్య యుద్ధం, రష్యా-ఉక్రెయిన్ యుద్ధం వంటి అంతర్జాతీయ పరిణామాల వల్ల భారత్-చైనా (India-China)సంబంధాలు మెరుగుపడటం ప్రపంచ రాజకీయాలపై కూడా ప్రభావం చూపుతుంది. ఇది కేవలం భద్రతకు మాత్రమే కాకుండా, వాణిజ్యం, ఆర్థిక వృద్ధి, బహుళజాతి భాగస్వామ్యాలకు కూడా ఉపయోగపడుతుంది.
మొత్తంగా, మోదీ ఈ SCO వేదికను ఉపయోగించుకుని, చైనాతో సంబంధాలను తిరిగి గాడిన పెట్టడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారు. ఇది కేవలం రెండు దేశాల ద్వైపాక్షిక సంబంధాలకే కాకుండా, ఆసియా ప్రాంతంలో స్థిరత్వానికి, ఆర్థిక వృద్ధికి దోహదం చేస్తుందని విశ్లేషకులు చెబుతున్నారు.
