Blacklisted
టెలికాం రెగ్యులేటరీ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా (TRAI), టెలికాం రంగంలో నియంత్రణాధికారిగా వ్యవహరిస్తూ, ముఖ్యంగా అనధికారిక వాణిజ్య కమ్యూనికేషన్లు (Unsolicited Commercial Communication – UCC) , మోసపూరిత కార్యకలాపాల నుంచి వినియోగదారులను రక్షించడానికి పటిష్టమైన చర్యలు తీసుకుంటోంది.
దీనిలో భాగంగా తాజాగా 2.1 మిలియన్లకు పైగా మొబైల్ నంబర్లను ,దాదాపు 100,000 సంస్థలను బ్లాక్లిస్ట్(Blacklisted) చేయడం ద్వారా డిజిటల్ భద్రతను బలోపేతం చేయడంలో ఒక కీలక మైలురాయిని చేరుకుంది. ఈ చారిత్రక చర్యకు ఆధారం, పౌరులు ‘డూ నాట్ డిస్టర్బ్’ (DND) అప్లికేషన్ ద్వారా చేసిన సామూహిక ఫిర్యాదులే కావడం గమనార్హం.
టెలికాం సంస్థల ద్వారా కంటెన్యూగా వచ్చే స్పామ్ కాల్స్ , మోసపూరిత ఎస్.ఎం.ఎస్. (SMS) లు, వారి పర్సనల్ లైఫ్కు భంగం కలిగించడమే కాకుండా, ఫిషింగ్ (Phishing), ఇతర ఆర్థిక మోసాలకు దారితీస్తున్నాయి. TRAI తన టెలికాం వాణిజ్య కమ్యూనికేషన్ల నియంత్రణ (TCCCPR), 2018 చట్టం పరిధిలో పనిచేస్తుంది.
ఈ నియంత్రణ, టెలికాం సర్వీస్ ప్రొవైడర్లపై (TSPs) కఠినమైన నిబంధనలను విధిస్తుంది, పారదర్శకతను పెంచుతుంది. వినియోగదారుల సమ్మతి (Consent) లేకుండా వచ్చే కమ్యూనికేషన్లను అరికట్టడం టార్గెట్గా పెట్టుకుంది.
స్పామ్ కాల్స్ సమస్యపై TRAI వైఖరి చాలా స్పష్టంగా ఉంది. ప్రజలు తమ వ్యక్తిగత ఫోన్లలో ఆయా నంబర్లను కేవలం బ్లాక్ చేయడం(Blacklisted)తో సరిపెట్టకుండా, తప్పనిసరిగా DND యాప్ ద్వారా కూడా నివేదించాలి. ఒక నంబర్ను వ్యక్తిగత పరికరంలో బ్లాక్ (Blacklisted)చేయడం వల్ల ఆ వినియోగదారుడు తాత్కాలికంగా ఉపశమనం పొందొచ్చు, కానీ ఆ మోసగాడు (Fraudster) లేదా టెలిమార్కెటర్ ఇతర పౌరులను వేధించడం కొనసాగిస్తారు.
అదే సమయంలో, ఒక వినియోగదారుడు DND యాప్లో ఫిర్యాదు దాఖలు చేసినప్పుడు, అది ఒక అధికారిక నివేదికగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ నివేదికలు ట్రాయ్కు, టెలికాం సర్వీస్ ప్రొవైడర్లకు (TCCCPR నిబంధనల ప్రకారం) ఆ నంబర్ను యూసీసీ (UCC) జాబితాలో చేర్చడానికి , దానిపై దర్యాప్తు చేయడానికి ప్రామాణికమైన ఆధారాన్ని అందిస్తాయి. DND యాప్ ద్వారా వచ్చిన అత్యధిక ఫిర్యాదుల ఆధారంగానే, ట్రాయ్ ఆయా నకిలీ నంబర్లను గుర్తిస్తుంది, దర్యాప్తు చేస్తుంది , శాశ్వతంగా బ్లాక్లిస్ట్ (Blacklisted)చేస్తుంది. ఇది ఆ నంబర్ను దేశవ్యాప్తంగా ఏ వినియోగదారుడికి కూడా కాల్ చేయడానికి లేదా సందేశం పంపడానికి వీలు లేకుండా చేస్తుంది.
డూ నాట్ డిస్టర్బ్ (DND) యాప్లో ఫిర్యాదు నమోదు చేయు విధానం..స్పామ్ లేదా మోసపూరిత కాల్స్/సందేశాలపై DND అప్లికేషన్ (సాధారణంగా దీనిని ట్రామ్ 3.0 లేదా ఇతర టెలికాం ప్రొవైడర్ల యొక్క అనుబంధ DND యాప్లు అని పిలుస్తారు) ద్వారా ఫిర్యాదు దాఖలు చేయడం ఒక ఈజీ ప్రాసెస్. దీనికోసం పౌరులు ఈ క్రింది డిజిటల్ పద్ధతిని అనుసరించాలి.
ముందుగా, మీరు మీ మొబైల్ ఆపరేటింగ్ సిస్టమ్కు (ఆండ్రాయిడ్ లేదా ఐఓఎస్) అనుగుణంగా ఉన్న DND యాప్ను (ట్రాయ్ సూచించిన దానిని లేదా మీ సర్వీస్ ప్రొవైడర్ అందించిన దానిని) అధికారిక యాప్ స్టోర్ నుంచి డౌన్లోడ్ చేసుకోవాలి. సంస్థాపన పూర్తయిన తర్వాత, మీ మొబైల్ నంబర్తో లాగిన్ అవ్వాలి లేదా మీ నంబర్ను ధృవీకరించుకోవాలి (OTP Verification).
యాప్ యొక్క ముఖ్య ఇంటర్ఫేస్లో, మీరు స్పామ్ కాల్ లేదా సందేశాన్ని నివేదించడానికి ఉద్దేశించిన ఎంపికను ఎంచుకోవాలి. ఈ ఎంపిక సాధారణంగా “లోడ్ ఫిర్యాదు (Lodge Complaint)” లేదా “రిపోర్ట్ UCC (Report UCC)” అనే పదజాలంతో సూచించబడుతుంది.
ఫిర్యాదు నమోదు ఫారమ్లో, మీరు అందుకున్న అనవసరమైన కమ్యూనికేషన్కు సంబంధించిన మెటాడేటాను చాలా కచ్చితంగా నమోదు చేయాలి. ఏ నంబర్ నుంచి కాల్ లేదా సందేశం వచ్చిందో ఆ నంబర్ను పూర్తి వివరాలతో నమోదు చేయాలి. కాల్ లేదా సందేశం వచ్చిన కచ్చితమైన సమయం , తేదీని తప్పకుండా నమోదు చేయాలి.
ఆ కాల్ లేదా మెసేజ్ ఏ కేటగిరీకి (ఉదాహరణకు, ఆర్థిక సేవలు, రియల్ ఎస్టేట్, విద్య, అనధికారిక టెలిమార్కెటింగ్) చెందినదో సూచించాలి.మోసం యొక్క స్వభావం లేదా స్పామ్ కమ్యూనికేషన్ యొక్క కంటెంట్ను సంక్షిప్తంగా , స్పష్టంగా వివరించాలి.
అన్ని వివరాలు సరిగ్గా నమోదు చేసిన తర్వాత, ఫిర్యాదును సబ్మిట్ చేయాలి. విజయవంతంగా సమర్పించిన వెంటనే, మీకు ఒక ప్రత్యేకమైన అభ్యర్థన ID (Request ID/Reference Number) అందుతుంది. ఈ ID భవిష్యత్తులో మీ ఫిర్యాదు యొక్క స్థితిని (Status) తనిఖీ చేయడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
DND యాప్లో అందుబాటులో ఉన్న “ఫిర్యాదు స్థితిని తనిఖీ చేయండి (Check Complaint Status)” అనే విభాగం ద్వారా, మీరు మీ అభ్యర్థన IDని ఉపయోగించి, మీ ఫిర్యాదుపై TRAI , టెలికాం ఆపరేటర్లు తీసుకుంటున్న చర్యలను (ఉదాహరణకు, ‘పరిశీలనలో ఉంది’ లేదా ‘చర్య పూర్తయింది’) ఎప్పటికప్పుడు తెలుసుకోవచ్చు.
ఈ విధానం ద్వారా, ప్రతి పౌరుడు కేవలం బాధితుడుగా కాకుండా, స్పామ్ నిరోధక చర్యలలో భాగస్వామిగా మారి, దేశంలో డిజిటల్ కమ్యూనికేషన్ పర్యావరణాన్ని మరింత సురక్షితంగా , పారదర్శకంగా ఉంచడానికి TRAI యొక్క పటిష్టమైన చర్యలకు మద్దతు ఇవ్వగలరు.
