Stepwells
భారత దేశంలో చాలా చోట్ల మెట్ల బావులు ఉంటాయి. హైదరాబాద్‌లోనూ అవి చాలా ప్రాచుర్యం పొందాయి. మెట్ల బావులను (Stepwells) స్థానికంగా బావోలి/బవోరి అని పిలిచేవారు. ప్రాచీన భారతదేశంలో జల సంరక్షణ (Water Conservation), నిర్మాణ కళ (Architecture), సామాజిక జీవితం యొక్క అద్భుతమైన కలయికకు నిదర్శనాలు. నీటి వనరులు అరుదుగా ఉండే రాజస్థాన్, గుజరాత్, మధ్య భారతదేశంలోని ప్రాంతాలలో వేల సంవత్సరాల క్రితం వీటిని నిర్మించారు.
ఈ నిర్మాణాలు కేవలం నీటిని నిల్వ చేసే కొలనులు మాత్రమే కాదు. వీటిని చాలా లోతుగా నిర్మించి, నీటి మట్టం వరకు చేరుకోవడానికి నాలుగు వైపుల నుంచి మెట్లను ఏర్పాటు చేసేవారు. మెట్ల బావుల రూపకల్పన వెనుక లోతైన పర్యావరణ విజ్ఞానం ఉంది.
అవి నేరుగా భూగర్భ జలాల (Groundwater) యొక్క సిరలతో అనుసంధానించబడి ఉండేవి. వర్షాకాలంలో అవి నిండినప్పుడు, చుట్టుపక్కల ప్రాంతాల్లోని భూగర్భ జల మట్టాన్ని (Water Table) సమర్థవంతంగా రీఛార్జ్ చేసేవి. ఈ నిర్మాణాలు లోతుగా ఉండటం వల్ల, వేసవిలో కూడా నీటిని భాష్పీభవనం (Evaporation) నుంచి రక్షించడం సులభమయ్యేది.
నీటి నిల్వ పద్ధతిగా కాక, ఈ బావులు ముఖ్యంగా వేసవిలో సామాజిక మరియు సాంస్కృతిక కేంద్రాలుగా పనిచేసేవి. ప్రయాణికులు, వ్యాపారులు మరియు గ్రామస్తులు విశ్రాంతి తీసుకోవడానికి, సమావేశాలు నిర్వహించడానికి చల్లని, సురక్షితమైన ప్రదేశంగా ఇవి ఉపయోగపడేవి.
మెట్ల బావుల నిర్మాణం స్థానిక ఆర్థిక వ్యవస్థకు కూడా మద్దతు ఇచ్చేది, ఎందుకంటే నీటి లభ్యత ఆ ప్రాంతంలో వ్యవసాయం, చేతిపనులను ప్రోత్సహించేది. ఈ బావుల చుట్టూ ఉన్న క్లిష్టమైన శిల్పకళ, వాటి నిర్మాణంలో రాజ వంశాలు మరియు ధనిక వ్యాపారుల పోషణను తెలియజేస్తుంది. ఈ ప్రాచీన వ్యవస్థలు ఆధునిక జల నిర్వహణ వ్యవస్థలకు కూడా ఆదర్శంగా నిలిచి, స్థిరమైన నీటి వనరుల (Sustainable Water Resources) ఆవశ్యకతను తెలియజేస్తున్నాయి.
Gambhir: ఫైనల్ 11 సెలక్షన్ అంత ఈజీ కాదు.. విమర్శలకు గంభీర్ కౌంటర్
-
-
-
-
