RBI: చెక్ క్లియరెన్స్ ఇక గంటల్లోనే.. అక్టోబరు 4 నుంచి RBI కొత్త నిబంధనలు

RBI

బ్యాంకింగ్ రంగంలో ఒక సరికొత్త అధ్యాయం మొదలవబోతోంది. ఇకపై చెక్కు ద్వారా డబ్బు చెల్లింపులు,నెఫ్ట్, ఆర్టీజీఎస్( NEFT, RTGS) లాగే క్షణాల్లో పూర్తవుతాయి. 2025 అక్టోబరు 4 నుంచి భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ ( RBI) అమలులోకి తేనున్న కొత్త నిబంధనల ప్రకారం, చెక్కు క్లియరెన్స్ కోసం రోజుల తరబడి ఎదురుచూడాల్సిన అవసరం ఉండదు. కేవలం కొన్ని గంటలలోనే మీ ఖాతాలోకి నగదు జమ అవుతుంది. ఈ వేగవంతమైన, పారదర్శకమైన విధానం బ్యాంకింగ్ కార్యకలాపాలలో ఒక నూతన శకానికి నాంది పలకనుంది.

ప్రస్తుతం ఉన్న బ్యాచ్ ప్రాసెసింగ్ పద్ధతిని RBI “కంటిన్యూయస్ క్లియరింగ్ అండ్ సెటిల్మెంట్ ఆన్ రియలైజేషన్” విధానంగా మార్చింది. దీని ప్రకారం, చెక్కులను వ్యాపార సమయాల్లో నిరంతరం స్కాన్ చేసి, వెంటనే క్లియర్ చేయవచ్చు. ఉదయం 10 గంటల నుండి సాయంత్రం 4 గంటల వరకు చెక్కుల ప్రెజెంటేషన్ సెషన్ ఉంటుంది. బ్యాంకులు చెక్కులను స్కాన్ చేసిన వెంటనే క్లియరింగ్ హౌస్‌కు పంపాలి. డ్రాయీ బ్యాంకులు (చెక్కుపై ఉన్న బ్యాంకు) ఆ రోజు సాయంత్రం 7 గంటలలోపు చెక్కులను ఆమోదించాలి లేదా తిరస్కరించాలి. ఈ గడువులోపు ఏ నిర్ణయం తీసుకోకపోతే, ఆ చెక్కు ఆటోమాటిక్‌గా ఆమోదించబడుతుంది.

మరింత వేగం కోసం, రెండో దశలో 2026 జనవరి 3 నుంచి ఒక కొత్త నిబంధనను తీసుకురానున్నారు. దీని ప్రకారం, ప్రతి చెక్కు ప్రెజెంటేషన్ తర్వాత కేవలం 3 గంటలలోపే డ్రాయీ బ్యాంక్ నిర్ణయం తీసుకోవాలి. ఉదాహరణకు, ఉదయం 10 గంటల నుండి 11 గంటల మధ్య వచ్చిన చెక్కును మధ్యాహ్నం 2 గంటలలోపు నిర్ధారించాలి, లేకపోతే ఆ చెక్కు ఆమోదించబడుతుంది. సెటిల్‌మెంట్ పూర్తయిన తర్వాత, క్లియరింగ్ హౌస్ నోటిఫికేషన్ అందిన ఒక గంటలోపే ఖాతాదారుడికి నగదు బదిలీ చేయబడుతుంది.

ఈ సరికొత్త విధానం వల్ల చాలా ప్రయోజనాలు ఉన్నాయి. వ్యక్తిగతులు, వ్యాపారులు చెక్కు ద్వారా నగదును చాలా వేగంగా పొందవచ్చు. బ్యాంకుల ఆపరేషన్లలో సమయం, ఖర్చు గణనీయంగా తగ్గుతాయి. అంతేకాకుండా, వేగవంతమైన తనిఖీ మరియు క్లియరెన్స్ వల్ల ఈ ప్రక్రియలో మరింత నమ్మకం, పారదర్శకత పెరుగుతాయి. ఇది చెక్ క్లియరెన్స్‌ను NEFT, RTGS వంటి రియల్ టైమ్ వ్యవస్థలకు దగ్గరగా తీసుకువస్తుంది. RBI బ్యాంకులకు ఈ మార్పులకు సిద్ధంగా ఉండమని, వినియోగదారులకు ముందుగానే ఈ కొత్త విధానం గురించి తెలియజేయాలని సూచించింది. మొత్తంగా, ఈ మార్పులు చెల్లింపుల వ్యవస్థలో ఒక నూతన అధ్యాయాన్ని ప్రారంభిస్తాయని చెప్పొచ్చు.